Έργο με τίτλο " Hombre Sol" (μτφρ. Άνθρωπος Ήλιος) στο
βοτανικό κήπο Cosmovitral στο Μεξικό, 1980.
(Πηγή: http://en.wikipedia.org/wiki/Cosmovitral)
|
Το βιτρώ είναι μία τέχνη που διαμορφώθηκε στο πέρασμα των
αιώνων λαμβάνοντας τη σημερινή της μορφή που είναι μία σύνθεση από χρωματιστά
γυαλιά συνδεδεμένα μεταξύ τους με μολύβδινες βέργες. Προέρχεται από τη γαλλική
λέξη vitrail – vitraux(στον πληθυντικό) που
η σημασία της μπορεί να αποδοθεί στην ελληνική γλώσσα με τον όρο «υαλογραφία».
Ιστορική αναδρομή
Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι έφτιαχναν τζαμιλίκια χρησιμοποιώντας ως
συνδετικό υλικό, γύψο ενισχυμένο με
φυτικές ίνες.
Τα βιτρώ αρχίζουν να
εμφανίζονται στους καθεδρικούς ναούς της
Δυτικής Ευρώπης κατά τον 8ο-9ο αιώνα. Κατασκευάζονται
αριστουργηματικά βιτρώ στα ανοίγματα των παραθύρων με θέματα από Παλαιά και
Καινή Διαθήκη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
αποτελεί ένα βιτρώ που κατασκευάστηκε στην Αλσατία που απεικονίζει την κεφαλή
του Χριστού και σώζεται μέχρι σήμερα στο
Musee de l’Oeuvre de Notre Dame, του Στρασβούργου, στη Γαλλία.
Κατά τον 10ο αι. οι σταυροφόροι μετέφεραν την τέχνη προς τη
Δύση και αντικατέστησαν το συνδετικό υλικό που χρησιμοποιούσαν μέχρι τότε οι
Άραβες με μολύβι. Ήταν απαραίτητο να
χρησιμοποιούν κάποιο συνδετικό υλικό επειδή μπορούσαν να παράγουν μόνο μικρά
κομμάτια γυαλιού.
Κατά τη γοτθική περίοδο (1130-1330 μ.Χ.) η τέχνη του βιτρώ
βρίσκεται σε άνθηση αφού οι κύριοι χρηματοδότες των έργων είναι εκκλησιαστικοί
ηγέτες. Πρώτα η Γαλλία κοσμεί τους καθεδρικούς ναούς της και στη συνέχεια
ακολουθούν η Αγγλία και η Γερμανία. Το αποτέλεσμα ήταν ότι κατά τον 13ο
αι. παρατηρούνται πιο τέλεια σχήματα και μεγαλύτερα έργα.
Τα θέματα ήταν εκκλησιαστικά κατά κύριο λόγο διότι έπαιζαν
και συμβολικό ρόλο, αυτόν της ταύτισης του Χριστού με το "Φως του
Κόσμου". Ο τρόπος που το φως διαπερνούσε το χρωματιστό γυαλί δημιουργούσε
μέσα στο ναό έναν ιδιαίτερο φωτισμό για να επιτύχει έντονη κατανυκτική διάθεση
όπως αρμόζει στο χώρο.
Στο πέρασμα των χρόνων η τέχνη αυτή έχει διαφοροποιηθεί τόσο
ως προς την ίδια την τεχνική, όπως αναφέραμε και παραπάνω την αλλαγή που
επέφεραν οι Σταυροφόροι, όσο και ως προς τα θέματα που ενέπνεαν τους καλλιτέχνες. Παρατηρείται λοιπόν στην περίοδο της Αναγέννησης να
κατασκευάζονται έργα που απεικόνιζαν πορτραίτα βασιλέων.
Τον 17ο αι. παρατηρείται έντονη κάμψη σε όλη την Ευρώπη. Στον ελλαδικό χώρο με τη λέξη βιτρώ εννοούν
φεγγίτες σε ναούς κι όχι βιτρώ γοτθικού ρυθμού . Από τις εμπορικές σχέσεις που
είχαν αναπτύξει με τους Άραβες εμπνεύστηκαν οι μάστοροι στο Πήλιο, στη Σιάτιστα
, στην Καστοριά και σε άλλες πόλεις της
Β. Ελλάδας κι έφτιαξαν σε αρχοντικά περίφημα υαλοστάσια με καθαρά ελληνικό
χαρακτήρα.
Περίτεχνο βιτρώ του 1755 στο
αρχοντικό Νεραντζόπουλου.
(Πηγή:http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23516&subid=2&pubid=63608891)
|
Κατά το 19ο αι. στη Γαλλία, την Ολλανδία και τη
Γερμανία αλλά και σε άλλες χώρες κατασκευάζουν βιτρώ ως διακοσμητικό στοιχείο
σε σπίτια. Την ίδια εποχή η θεματολογία των βιτρώ αλλάζει ξανά με την
εμφάνιση της Art Nouveau. Ο κύριος εκπρόσωπός της είναι ο Louis Comfort Tiffany, ο οποίος εισάγει μία
νέα τεχνική που αντικαθιστά την τεχνική με το μολύβι με χαλκοταινία και καλάι,
δίνοντας τη δυνατότητα κατασκευής αντικειμένων.
![]() |
Βιτρώ με τίτλο «Magnolia and Irises» κατασκευάστηκε από τον Louis Comfort Tiffany,1908. (Πηγή: http://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/1981.159) |
Τα τελευταία χρόνια τα βιτρώ, στη χώρα μας, χρησιμοποιούνται
ως διακοσμητικό στοιχείο σε οικίες αλλά και σε δημόσια κτίρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου